یک بازی آنلاین چند نفره عظیم یا MMOG یا MMO، یک بازی آنلاین است که از تعداد زیادی بازیکن که حتی به صدها هزار نیز می‌رسند، به صورت همزمان در یک دنیای مجازی پشتیبانی می‌کند. بازی‌های MMO اغلب دارای یک محیط اوپن ورلد پیوسته هستند. این بازی‌ها روی اکثر پلتفرم‌های دارای شبکه، از جمله کامپیوترهای شخصی، کنسول‌های بازی، گوشی‌های هوشمند و دیگر وسایل قابل حمل، قابل بازی هستند.
بازی‌های MMO به بازیکنان اجازه می‌دهند تا همکاری کنند یا با هم رقابت کنند و تعاملات درون بازی، جایگاه ویژه‌ای نزد بازیکنان دارند. گیم پلی این بازی‌ها، از ژانرهای گوناگون الهام می‌گیرد.

تاریخچه
محبوب‌ترین نوع بازی MMOG و زیرشاخه‌ای که باعث پیدایش این ژانر شد، ژانر MMORPG یا بازی نقش آفرینی آنلاین چند نفره عظیم است که خود از بازی‌های MUD دانشگاهی و بازی‌های ماجرایی مانند Rogue و Dungeon وام گرفته است. این بازی‌ها، پیش از تجاری شدن صنعت بازی سازی و پدیداری شبکه اینترنت ساخته شدند، اما دارای دنیای پیوسته و دیگر المان‌های بازی‌های MMOG امروزی بودند.

اولین بازی MMOG گرافیکی که نقش بسزایی در ایجاد این ژانر داشت، بازی شبیه ساز پرواز چند نفره Air Warrior، برای سرویس آنلاین Genie بود که در سال 1986 عرض شد. کمپانی Kesmai، سازنده بازی، با اضافه کردن گرافیک سه بعدی به بازی، آن را تبدیل به اولین بازی MMO سه بعدی کرد.
بازی‌های MMORPG در اواخر دهه 80 و اوایل دهه 90 رایج شدند. سری GemStone برای سرویس GEnie، پیشگام این ژانر بود و بازی Neverwinter Nights، اولین بازی این ژانر با گرافیک بود که برای سرویس AOL در سال 1991 عرضه شد.

سری Neverwinter Nights، همواره از پیشگامان ژانر MMO بوده است.

با اعمال ایده‌های MMOG در دیگر ژانرهای بازی، عبارات جدیدی مانند MMORTS نیز پدیدار آمدند. اما همچنان از عبارت MMOG برای تعریف این ژانر استفاده می‌شود.
عرضه بازی‌های The Realm Online، Meridian 59 (اولین بازی MMORPG سه بعدی)، Ultima Online، Underlight و Everquest در اواخر دهه 90 میلادی، باعث محبوبیت ژانر MMORPG شد. رشد فناوری باعث شد تا تعداد بازیکنان یک بازی مانند Neverwinter Nights در سال 1991 از 50 نفر به هزاران نفر در بازی‌هایی چون World of Warcraft و EVE Online در سال 2000 رسید.
علیرغم توجه این ژانر به بازی چند نفره، کاراکترهای هوش مصنوعی در این بازی‌ها رایج هستند. NPCها و ماب‌ها که به بازیکن مأموریت می‌دهند یا حکم رقیب را دارند، در بازی‌های MMORPG رایج هستند. کاراکترهای هوش مصنوعی چندان در بازی‌های MMOG رایج نیستند.

محبوبیت MMOG تا قبل از نسل ششم کنسول‌ها و عرضه بازی Phantasy Star Online برای کنسول Dreamcast و آغاز به کار سرویس Xbox Live، محدود به بازی‌های کامپیوتری بود. بازی‌های کنسولی مختلفی چون EverQuest Online Adventures و Final Fantasy XI برای کنسول‌ها عرضه شدند. بازی‌های MMOG کامپیوتری نیز بازی‌های MMORPG فانتزی بودند.
بازی‌های MMOG به تازگی به بازار بازی‌های موبایل نیز راه پیدا کردند. بازی Samurai Romanesque که داستان آن در ژاپن فئودال رخ می‌داد، برای شبکه iMode گوشی‌های NTTDoCoMo عرضه شد. بازی TibiaME ساخت شرکت CipSoft و بازی MicroMonster ساخت Biting Bite دارای بازی چند نفره آنلاین و بلوتوثی بودند. شرکت SmartCell Technology نیز در حال ساخت بازی Shadow of Legend است که به گیمر اجازه می‌دهد تا بازی خود را روی کامپیوتر و گوشی انجام دهد.

مضامین علمی تخیلی نیز در بازی‌های MMOG رایج هستند و بازی‌های Mankind، Anarchy Online، Eve Online، Star Wars Galaxies و The Matrix Online از نمونه‌های  موفق هستند.
بازی‌های MMOG کم کم تبدیل به بازی‌هایی برای همه اقشار جامعه شدند و دیگر مختص گیمرهای حرفه‌ای نبودند. در سال 2003، نشریه Financial Times، دنیای بازی EverQuest را با ارزش سهام 2266 دلار، در رده کرواسی، اکوادر، تونس و ویتنام، به عنوان هفتاد و هفتمین مملکت تاریخ معرفی کرد.
بازی World of Warcraft، بزرگ‌ترین بازی MMOG دنیا با 9 میلیون مشترک فعال است. اگرچه بسته مکمل Wrath of the Lich King تعداد مشترکین این بازی را کاهش داد، اما این بازی همچنان پرطرفدارترین بازی MMOG باقی ماند. در سال 2008 گزارش شد که 58 درصد گیمرهای بازی‌های MMOG در غرب، متعلق به بازی World of Warcraft بودند. این بازی از هزینه اشتراک، بیش از 2.2 میلیارد دلار تا سال 2009 کسب کرد.

بازی World of Warcraft، پرطرفردارترین بازی MMO است.

اقتصاد مجازی
بسیاری از بازی‌های MMOG، دارای ارز مجازی هستند و گیمر در بازی می‌تواند پول به دست آورد و جمع آوری کند. این پول در هربازی استفاده‌های متعددی دارد. اقتصاد مجازی بازی‌های MMOG باعث شده تا مرز میان دنیای واقعی و مجازی بسیار کمرنگ شود. نتیجه باعث تعامل ناخواسته اقتصاد واقعی و اقتصاد مجازی و گیمر و ارائه دهنده خدمات اقتصادی مجازی است. این روش معمولا در همین ژانر MMOG دیده می‌شود. از اقتصاد مجازی حتی در بازی‌های اولیه‌ای مانند Ultima Online نیز استفاده شده است.
اهمیت یک اقتصاد مجازی در بازی MMOG روز به روز بیشتر می‌شود. به همین دلیل، استودیو CCP Games یک اقتصاددان را هنگام ساخت بازی EVE Online استخدام کرد تا در تحلیل اقتصاد مجازی بازی، به آن‌ها کمک کند.

نتیجه تعامل میان اقتصاد مجازی و اقتصاد واقعی، در واقع تعامل میان شرکت سازنده بازی و شرکت‌هایی است که می‌خواهند از موفقیت بازی سود ببرند. نبرد میان این شرکت‌ها، از هر دو طرف دفاع می‌شود. سازندگان بازی‌ها معتقدند که اقدامات این شرکت‌ها، نقض حقوق سازندگان و سواستفاده از بازی است و این سازندگان بازی هستند که نحوه رسیدن ارز مجازی به بازی را تعیین می‌کنند. اما شرکت‌های واسطه و مشتریان آن‌ها معتقدند که آن‌ها به دنبال کسب ارز هستند و نحوه ساخت آن‌ها را لازم ندارند. همچنین، بسیاری از بازی‌های MMOG نیازمند زمان زیادی هستند و بسیاری زمان لازم برای بازی را ندارند. در نتیجه، به دست آوردن ارز مجازی از راه‌های خارجی، تنها راه به دست آوردن پول در بازی برای بعضی بازیکنان است.
به پروسه خرید مقدار زیادی ارز مجازی و فروش آن به بازیکنان، گولد فارمینگ (gold farming) گفته می‌شود. بعضی گیمرها معتقدند که این پروسه، باعث کاهش ارزش تلاش آن‌ها در بازی می‌شود و از آن دوری می‌کنند و شرکت‌های گولد فارمینگ، نزد گیمرها بسیار بدنام هستند و باعث ایجاد جنجال‌های گوناگون می‌شوند.

اما واکنش شرکت‌های بازی‌ساز متفاوت است. در بازی‌های کمتر محبوب و با بازیکنان کمتر، به ندرت با گولد فارمینگ مقابله می‌شود. شرکت‌هایی که در این وضعیت هستند، بیشتر نگران فروش و کسب درآمد هستند و با کسب سرمایه از شرکت‌های گولد فارمینگ، به حیات خود ادامه می‌دهند. بازی‌هایی که بازیکنان زیادی دارند و از راه فروش و اشتراک، درآمد زیادی کسب می‌کنند، با این شرکت‌ها مقابله می‌کنند و اکثرا، افرادی را که از این شرکت‌ها پول به دست می‌آورند، از بازی اخراج می‌کنند.

درآمد حاصل از خرید و فروش آیتم‌های مجازی و شبکه‌های اجتماعی، در سال 2010 از مرز 7 میلیارد دلار گذشت.

در سال 2011، محاسبه شد که حدود 100 هزار نفر در چین و ویتنام، مشغول بازی هستند تا آیتم‌های مجازی خود را به مشتریان غربی بفروشند.

اما بازی‌های MMO دارای حالت تک نفره و گیم پلی «گیمر علیه محیط» یا PVE نیز هستند. نتیجه این است که گیمر نمی‌تواند تمام محتویات بازی را که نیازمند تیم‌های بزرگ هستند، تجربه کند.
همچنین اکثر بازی‌های MMOG دارای ویژگی‌هایی هستند که آن‌ها را از سایر بازی‌های آنلاین چند نفره متمایز می‌کنند. بازی‌های MMOG، تعداد زیادی بازیکن را در یک دنیا جا می‌دهند و این بازیکنان می‌توانند در هر زمان، با هم تعامل داشته باشند. بازی‌های MMOG معروف، گاهی بیش از هزاران نفر بازیکن را به صورت همزمان به هم متصل می‌کنند. بازی‌های غیر MMOG مانند Battlefield 1942 یا Half-Life، تعداد بازیکنان کمتر از 50 در هر سرور دارند و روی سرورهای خصوصی اجرا می‌شوند. همچنین، بازی‌های MMOG، اغلب فاقد ماد هستند، زیرا روی سرورهای شرکت سازنده بازی اجرا می‌شوند. همچنین بر سر حداقل تعداد بازیکنان یک بازی MMOG اختلاف نظر وجود دارد. بسیاری معتقدند که اندازه دنیای بازی و قابلیت پشتیبانی از تعداد زیاد بازیکن، یک بازی MMOG را تعریف می‌کنند. برای مثال، علیرغم محددیت‌های فناوری و محتوایی، بازی‌های MMOG می‌توانند چند هزار نفر بازیکن را در یک سرور جا دهند.

برای پشتیبانی از این تعداد بازیکن، بازی‌های MMOG نیازمند دنیاهای بزرگ و سرورهای اجرا کننده این دنیاها هستند. برخی بازی‌ها دارای سرورهای متصل هستند و گیمرها در یک دنیای مشترک بازی می‌کنند. برخی دیگر نیز نقشه اولیه بازی را در چندین سرور به نام shard قرار می‌دهند. واژه shard برای اولین بار در بازی Ultima Online استفاده شد و در داستان بازی، قطعات الماس موندین، باعث ایجاد دنیاهای مختلف می‌شد.

بازی Ultima Online، برای مدیریت کاربران خود، آن‌ها را به چندین سرور یا Shard تقسیم می‌کرد.

اما برخی از بازی‌های MMOG نیز تنها بخشی از دنیای بازی را ارائه می‌کنند. بازی Tribes دارای مپ‌های بزرگی است که گیمر به نوبت در آن‌ها می‌گردد. در نقطه مقابل، بازی مشابه PlanetSide به گیمر اجازه می‌دهد تا به تمام نقشه‌های بازی دسترسی داشته باشد.

جنبه‌های تکنیکی
ساخت یک موتور دیتابیس برای اجرای یک بازی MMOG با میلیون‌ها نفر بازیکن، کار بسیار سختی است. بسیاری از بازی سازان، موتورهای خود را برای بازی می‌سازند، اما ابزار واسطه به بازی‌سازان اجازه داده تا به جای توجه به جوانب فنی یک بازی، روی خود بازی تمرکز کنند. از جمله این ابزار می‌توان به Big World اشاره کرد.
از جمله نمونه‌های موفق این موتورها می‌توان به VR-1 Entertainment اشاره کرد که پلتفرم راهنمای آن توسط بسیاری از بازی سازان از جمله سونی در ژاپن، Bertelsmann Games channel در آلمان، Wireplay در انلگستان و DACOM و سامسونگ در کره جنوبی مورد استفاده قرار گرفته است. از جمله بازی‌های ساخته شده با این ابزار می‌توان به Fighter Wing، Air Attack، Fighter Ace، EverNight، Clue، NASCAR و Soccer، Towers of Fallow، SARAC project، VR1 Crossroads و Rumble in the Void اشاره کرد.

بازی‌های MUD و بازی‌های پیشگام این ژانر، در بهترین حالت از 256 بازیکن پشتیبانی می‌کنند و عامل اصلی تعیین این تعداد، قدرت پردازش ضعیف کامپیوترهای قدیمی بود. مشکلات این چنین با معرفی موتورهای جدید حل شدند و اکنون یک سرور در حالت معمولی می‌تواند به چهار الی پنج هزار را پشتیبانی کند. این روش، مشکلات فنی را نیز در پی دارد که از آن‌ها می‌توان به لگ اشاره کرد. مشکل دیگر که در میان بازی‌های شبیه ساز همزمان به وفور دیده می‌شود، هماهنگ کردن زمان میان بازیکنان است. بسیاری از بازی‌های قدیمی با استفاده از هماهنگی زمان، شبیه ساز فیزیکی خود را اعمال می‌کنند.

انواع بازی‌های MMOG
انواع مختلف بازی‌های آنلاین چند نفره عظیم وجود دارد:

نقش آفرینی
بازی‌های نقش آفرینی آنلاین چند نفره عظیم یا MMORPG، رایج‌ترین نوع بازی‌های MMOG هستند. برخی از بازی‌های MMORPG برای کاهش هزینه زیرساختارها و استفاده از یک کلاینت کوچک، تحت مرورگر شبکه اجرا می‌شوند. به این بازی‌ها BBMMORPG گفته می‌شود.

بازی‌های نقش آفرینی تخته بولتین
تعداد زیادی از بازی‌ها به عنوان بازی MMOBBG یا بازی تخته بولتین آنلاین چند نفره عظیم یا MMOBBRPG شناخته می‌شوند. این بازی‌ها به صورت نوشتاری هستند و به ندرت از تصویر در آن‌ها استفاده می‌شود.

شوتر اول شخص
بازی MMOFPS یک بازی آنلاین است که تعداد زیادی بازیکن با دوربین اول شخص بازی می‌کنند. این بازی‌ها شامل مبارزات تیمی بزرگ و عظیم هستند. علاوه بر پیوستگی در دنیای بازی، این بازی‌ها دارای المان‌های نقش آفرینی مانند امتیاز تجربه هم هستند. اما بازی‌های MMOFPS به مهارت گیمر بیشتر از مشخصات آن‌ها توجه دارند و یک بازیکن، هر چه مشخصات بیشتری داشته باشد، بدون هدف گیری خوب و تفکر مناسب، نمی‌تواند برنده شود.

استراتژی همزمان
بازی‌های استراتژی همزمان آنلاین چند نفره عظیم یا MMORTS، بازی‌های استراتژیک همزمان را با یک دنیای پیوسته ترکیب می‌کنند. گیمر نقش یک ژنرال یا رهبر یک ارتش را بر عهده می‌گیرد و با حفظ منابع خود، وارد مبارزه می‌شود. این عناوین اغلب علمی تخیلی یا فانتزی هستند و تعداد بازیکنان بسیار بیشتر و استفاده از یک دنیای پیوسته که در سرورهای شرکت سازنده اجرا می‌شوند، وجه تمایز این بازی‌ها با بازی‌های RTS چندنفره هستند.

استراتژی نوبتی
بازی UltraCorps ساخت استودیو Steve Jackson Games، یک نمونه از بازی‌های استراتژی نوبتی MMO است. صدها بازیکن در یک دنیا به نبرد می‌پردازند. در یک بازی مگا، در هر دور واحدها ساخته می‌شوند و امپراتوری گیمر را گسترش می‌دهند. هر نوبت زمان مشخصی دارد. پس از پایان هر نوبت، فرمان‌ها به صورت همزمان اجرا می‌شوند. در بازی Darkwind: War on Wheels، خودروها و فرمان‌های نظامی پس از پایان دور به صورت همزمان راه می‌افتند. گیمر فرصت پیدا می‌کند تا با دقت چندین خودرو را کنترل کند.

شبیه سازی
برخی بازی‌های MMOG به گونه‌ای طراحی شده‌اند تا به صورت دقیق، جنبه‌های مختلف دنیای واقعی را شبیه سازی کنند. این بازی‌ها به اتفاقات و وقایع بسیار مشخصی می‌پردازند و ساخت آن‌ها با ریسک بزرگی همراه است. با پیشرفت تکنولوژی، این بازی‌ها نیز رایج‌تر شدند و بازی‌های شبیه ساز متنوعی ساخته شدند.

بازی World War II Online، محیط جنگ جهانی دوم را با دقت شبیه‌سازی می‌کند.

هدف اصلی بازی World War II Online ساخت یک نقشه از اروپای شمال شرقی و شبیه سازی واقع گرایانه فیزیکی، از جمله جاذبه و مقاومت هوا و محک زدن توان استراتژی گیمر در گیم پلی شوتر اول شخص / نقش آفرینی است. اگرچه نسخه حال حاضر این بازی یک دنیای کاملا شبیه سازی شده نیست، اما بسیار پیچیده است و شامل یک دنیای بزرگ و پیوسته می‌شود.
ژانر MMOG در بازی‌های شبیه ساز پرواز، بسیار پیچیده است و شبکه‌هایی چون VATSIM و IVAO تلاش می‌کنند تا محیط شبیه سازی پرواز را به شکل کاملا واقعی برای گیمر شبیه سازی کنند. هدف این بازی‌ها خلق شرایط پرواز برای افرادی است که نمی‌توانند در دنیای واقعی یک هواپیما را خلبانی کنند. برای مثال، یک بازی شبیه ساز MMOG به گیمر اجازه می‌دهد تا با صرف هزینه و زمان کمتر و بدون تقبل خطرات جانی، پرواز را تجربه کند.
از دیگر بازی‌های شبیه ساز آنلاین می‌توان به War Thunder، Motor City Online، The Sims Online و Jumpgate اشاره کرد.

ورزشی
در یک بازی آنلاین چند نفره عظیم ورزشی، بازیکنان می‌توانند در ورزش‌هایی چون فوتبال، بسکتبال، بیسبال، هاکی، گلف یا فوتبال آمریکایی با هم رقابت کنند. بنا به ادعای وبسایت Game Spot، بازی Baseball Mogul Online اولین بازی ورزشی آنلاین چند نفره عظیم است. دیگر بازی‌های MMOSG از اوایل قرن 21 عرضه شده‌اند اما تنها پس از سال 2010 مورد تأیید لیگ‌های مختلف قرار گرفتند.

مسابقه‌ای
بازی MMOR یا مسابقه‌ای آنلاین چند نفره عظیم، شامل بازی‌های معدودی مانند iRacing، Kart Rider، Test Drive Unlimited، Project Torque، Drift City و Race or Die می‌شود. از دیگر بازی‌های MMOR قابل توجه می‌توان به Upshift Strkeracer، Motor City Online و Need for Speed World اشاره کرد که سرورهای همه آن‌ها تعطیل شده‌اند. سری Trackmania بزرگ‌ترین بازی مسابقه‌ای MMO دنیا است و رکورد بیشترین بازیکن در یک مسابقه را دارد. اگرچه بازی Darkwind: War on Wheels یک بازی مبارزه‌ای است، اما از جمله بازی‌های MMOR محسوب می‌شود.

سری Trackmania، موفق‌ترین بازی MMOR دنیاست.

بازی‌های کاژوال
بسیاری از بازی‌های MMO، بازی‌های کاژوال و ساده هستند و تمام اقشار گیمرها را جذب می‌کنند. این بازی‌ها بسیار ساده هستند و زمان زیادی را به خود اختصاص نمی‌دهند. برخی از بازی‌های کاژوال محبوب شامل مدیریت ساده هستند که از آن‌ها می‌توان به بازی‌های The Sims Online، Monopoly City Streets، Roblox، Kung Fu Panda World و Ancient Siberia اشاره کرد.
بازی‌های MMOPG یا بازی معمایی آنلاین چندنفره عظیم، مبتنی بر حل معما هستند. این بازی‌ها در دنیایی رخ می‌دهند گیمر می‌تواند به معماهای گوناگون دسترسی داشته باشد. بسیاری از بازی‌های MMOPG ترکیبی از ژانرهای دیگر هستند. بازی Castle Infinity اولین بازی MMOG بود که برای کودکان ساخته شد و گیم پلی آن ترکیبی از گیم پلی معمایی و ماجرایی دارد.
از جمله بازی‌های کارتی چند نفره عظیم نیز می‌توان به Alteil، Astral Masters و Astral Tounament اشاره کرد. بازی‌های MMOCCG دیگری مانند Neopets نیز وجود دارد که چندان شناخته شده نیستند.

بازی‌های واقعیت فرعی یا ARG نیز می‌توانند چندنفره باشند و به هزاران بازیکن اجازه می‌دهند تا با کمک هم، معماهای گوناگون را حل کنند. بازی‌های ARG ترکیبی از دنیای واقعی و آنلاین هستند و اغلب فاقد یک دنیای پیوسته هستند و به المان چند نفره نیز نیاز ندارند و به همین دلیل از بازی‌های MMOG متفاوت هستند.

موزیکال
بازی‌های موزیکال آنلاین چندنفره عظیم که به عنوان MMORG و MMODG نیز شناخته می‌شوند، از جمله بازی‌های موزیکال شناخته می‌شوند. ایده این بازی‌ها بر اساس بازی‌های Dance Dance Revolution شکل گرفته است. بازی Audition Online یک بازی آنلاین چندنفره عظیم کاژوال است که توسط استودیو T3 Entertainment ساخته شده است.
بازی Just Dance 2014 دارای مود World Dance Floor است که ساختار MMORPG دارد.

اجتماعی
بازی‌های اجتماعی آنلاین چند نفره عظیم به جای تمرکز بر گیم پلی هدفمند، به تعامل میان کاربران توجه می‌کنند. این بازی‌ها ارتباط تنگاتنگی با جوامع آنلاین و دنیاهای مجازی دارند. یک نمونه از این بازی‌ها که مورد توجه قرار گرفت، بازی Second Life بود که به تعامل اجتماعی، ساخت دنیا و اقتصاد مجازی بر اساس خرید و فروش محتوای ساخته شده توسط کاربر تمرکز دارد. این بازی‌ها از نظر تعریف، MMOSG یا بازی آنلاین چند نفره کاژوال یا CMO هستند، اما هدف آن درک مفهوم متاورس یا دنیای متا است که برای اولین بار در رمان Snow Crash، نوشته نیل استفنسون مطرح شد و به جای مبارزات، به ساخت اشیاء و مدل‌های مجازی می‌پردازد. این شیوه مشابه بازی‌هایی چون Club Caribe است. اگر چه که بازی Club Caribe (1988) اولین بازی MMO اجتماعی بود، بازی EverQuest بود که توانست موفقیت بسیاری کسب کند و مورد توجه قرار بگیرد. از جمله بازی‌های این زیرشاخه می‌توان به Active Worlds، There، SmallWorlds، Furcadia، Whirled و IMVU اشاره کرد.

اگرچه بازی EverQuest یک بازی MMORPG است، اما دارای جنبه‌های اجتماعی متعددی است. این بازی همچنان طرفداران زیادی دارد.

بازی‌های MMO کاژوال تحت مرورگر بسیاری نیز پدید آمده است. از این بازی‌ها که با adobe flash نوشته شده‌اند، می‌توان به Club Penguin، Growtopia و The Sims Online اشاره کرد.

مبارزه‌ای
بازی‌های مبارزه‌ای آنلاین چند نفره عظیم، دارای مودهای استراتژیک و تصاحب پرچم هستند.
بازی Infantry Online یک بازی مبارزه‌ای چندنفره با گرافیک انیمیشنی و کاراکترها و مدل‌های پیچیده در محیطی پیچیده است که توسط کمپانی Sony Online Entertainment ساخته شده است.