توضیح داستان بازی Observation و پایان آن

توجه: مشخص است که این مطلب دارای اسپویلر است. اگر بازی Observation را بازی نکرده‌اید، این مطلب را نخوانید.

بازی Observation یک بازی ماجرایی - پازل است که توسط استودیو اسکاتلندی No Code توسعه یافته و توسط کمپانی Devolver در سال ۲۰۱۹ منتشر شد. این بازی داستان یک فضانورد به نام اما فیشر را تعریف می‌کند که متوجه می‌شود ایستگاه فضایی Observation به شکل عجیب و غیرممکنی از مدار زمین به مدار سیاره زحل منتقل شده است. داستان بازی از دوربین‌های هوش مصنوعی ایستگاه Observation به نام S.A.M روایت می‌شود و شما به عنوان هوش مصنوعی این ایستگاه فضایی، باید با حل پازل‌های مختلف، راز این اتفاق را پیدا کنید.

بازی Observation، از نظر مضمونی یک بازی علمی تخیلی است و گیمر را به شدت کنجکاو می‌کند و از او می‌طلبد تا نه تنها برای حل پازل‌های منطقی بازی که چندان هم سخت نیستند، از هوش و درایت خود استفاده کند، بلکه قوه ادراک خود را به کار گیرد و برای درک اتفاقات داستان، تلاش کند. بازی Observation گیمر را نه فقط با پازل‌های مختلف، بلکه از نظر توانایی تحلیل اتفاقات پیرامونش به چالش می‌کشد، عاملی که امروز به ندرت در بازی‌های ویدیویی شاهد آن هستیم.

در طول بازی متوجه می‌شوید که یک کیان که شکل یک شش ضلعی با اضلاع مساوی را دارد و سیاه رنگ است، به ایستگاه فضایی Observation رخنه کرده است و هر کدام از اعضای ایستگاه، حتی S.A.M به نوعی تحت تأثیر آن هستند. S.A.M چند بار پیام Bring Her را دریافت می‌کند اما این پیام چیست و چه معنایی دارد؟ این کیان شش ضلعی چه هدفی دارد؟

نکته مهم در درک داستان Observation این است که این بازی ویدیویی نشأت گرفته از آثار کلاسیک علمی تخیلی است. بر خلاف رسانه‌ها و اشکال سرگرمی امروزی که هدف‌شان تغذیه کامل مخاطب و کاربر است، بهترین آثار علمی تخیلی که جریان ساز شدند، از مخاطب می‌طلبند که قوه ادراک خود را به کار گیرد و با استفاده از قوه تخیل خود، به جای پیدا کردن جواب با ابزار خارجی، به درون خود بنگرد. بازی Observation نیز تا حد زیادی از همین جریان اثر می‌پذیرد.

کیان شش ضلعی بازی Observation، کیانی از دنیایی است که ابعاد آن برای انسان محدود به چهار بعد طول، عرض، ارتفاع و زمان تقریبا ممکن است. از این رو، نمی‌توان این کیان را با کلمات و علم توصیف یا توضیح داد. به زبان خلاصه، ما، انسان‌های مخاطب بازی Observation، توان درک این کیان را نداریم. فقط کافی است که بدانید، این کیان، موجودی از دنیایی کاملا بیگانه و فرای درک بشری است که به ایستگاه فضایی Observation حمله کرده است. 

این کیان اگرچه از نظر فیزیکی قابل درک نیست، اما توانایی ارتباط را دارا است. فرقی نمی‌کند که مخاطب او موجودی بر اساس کربن، مانند انسان است یا موجودی متشکل از تعدادی کد و صفر و یک که با استفاده از ابزار فلزی که به آن‌ها دسترسی دارد (دوربین‌های مداربسته و یک گوی کاوشگر فضا)، موجودیت خود را به صورت فیزیکی نشان می‌دهد، از نظر این کیان، هر دو گونه‌ای از حیات هستند. آن‌چه در طول بازی مشخص است، این کیان از S.A.M می‌خواهد که او - Her - را بیاورد. با توجه به اینکه اما فیشر تنها زن باقی‌مانده در Observation است، منطقی است که منظور این کیان، اما فیشر باشد، زن جوانی که از نظر فیزیکی و روانی سالم است. 

پس از مدتی، متوجه می‌شوید که یک ایستگاه فضایی دیگر در حال نزدیک شدن به Observation است. اما و S.A.M وارد این ایستگاه می‌شوند و متوجه می‌شوند که ایستگاه دوم، کپی برابر اصل ایستگاه Observation است، در حالی که قرار بوده ایستگاه Observation، ایستگاهی بی‌نظیر و منحصربفرد باشد که مانند آن تا کنون ساخته نشده است. مشخص می‌شود که ایستگاه فضایی Observation اگرچه در فضا حرکت کرده تا به مدار زحل برسد، اما هدف رسیدن به نقطه مشخصی در زمان بوده است. در دنیایی که کیان شش ضلعی از آن آمده، زمان یک خط صاف یا مورب یا پیچ در پیچ نیست و ابعاد بسیار بیشتری دارد، قطعا درک این امر نیز برای ما موجودات کربنی بسیار سخت یا حتی غیرممکن است.

در هر صورت، در ایستگاه دوم، S.A.M می‌تواند با هوش مصنوعی ایستگاه که در واقع خودش است، ارتباط برقرار کند. بر خلاف S.A.M اول که در طول سفر به زحل پایگاه داده‌های خود را کاملا از دست داده است، S.A.M دوم هنوز بخشی از اطلاعاتش را دارد که این اطلاعات شامل مأموریت اصلی ایستگاه Observation نیز می‌شود. S.A.M متوجه می‌شود که چهار سال قبل از آغاز سفر فضایی ایستگاه Observation، یعنی در سال ۲۰۲۲ (وقایع بازی Observation در سال ۲۰۲۶ رخ می‌دهند)، ناسا ۲۳ «جفت ستاره» را کشف کرده است که دارای منحنی نور کاملا یکسان هستند. منحنی نور، نموداری است که شدت نوری یک شی یا ناحیه فضایی را در بعد زمان به نمایش می‌گذارد. کارشناسان ناسا متوجه می‌شوند که خطوط فرضی اتصال هر زوج ستاره در نقطه مشخصی در فضا به هم می‌رسند که این نقطه به عنوان نشان رویداد علامت‌گذاری می‌شود. همچنین، نمودارهای منحنی نور این ۲۳ جفت ستاره، دقیقا مانند کروموزوم‌های انسان است. هر انسان دارای ۲۳ جفت کروموزوم است که نقش ژنتیک انسان را تشکیل می‌دهند. آیا این کیان به منشأ حیات بشری اشاره دارد؟ جواب این سوال را در پایان می‌دهیم.

همانطور که گفته شد، S.A.M در ایستگاه دوم متوجه مأموریت اصلی Observation می‌شود. این ایستگاه قرار بوده تا نظاره‌گر نشان رویداد باشد که در نقطه مشخصی از زمان خود را نشان می‌دهد. فقط کاپیتان جیم الایس، فرمانده ایستگاه از این مأموریت خبر داشته است. در حالی که جیم الایس در ایستگاه اول کشته شده است، در ایستگاه دوم زنده است و سعی می‌کند به همراه اما و S.A.M فرار کند. آنچه که ناسا نمی‌دانسته، این است که این نشان رویداد، محل تلاقی جهان‌های موازی بی‌شماری است و در واقع کیان شش ضلعی آن‌ها منتظر آن‌ها در زمان و مکان تعیین شده بوده است. این‌جاست که متوجه می‌شویم در همان لحظه،‌ ایستگاه‌های Observation از جهان‌های موازی دیگر نیز به همان نقطه در زمان و مکان رسیده‌اند. جیم الایس این موضوع را متوجه شده است و حتی پیام کیان را نیز دریافت کرده است. او تصور می‌کند که کیان به دنبال اما فیشر است (به احتمال زیاد تصور او درست بوده است) و سعی می‌کند تا با رها کردن اما در فضا، به زمین باز گردد. جیم الایس در این امر موفق نیست و توسط S.A.M، به فرمان کیان، کشته می‌شود. کیان اکنون نه تنها Observation را کاملا تسخیر کرده است، بلکه با اما فیشر نیز ارتباط برقرار کرده است. اما و S.A.M هیچ‌کدام دقیقا نمی‌دانند کیان چیست و از آن‌ها چه می‌خواهد، اما «ایمان قلبی» دارند که باید به فرمان‌های او عمل کنند.

اما با کمک S.A.M به سمت توفانی حرکت می‌کند در سطح زحل در جریان است. همانند کیان، این توفان نیز مانند یک شش ضلعی است. نکته جالب این است که شکل کلی ایستگاه فضایی Observation نیز یک شش ضلعی است. احتمالا کیان برای اینکه برای اما و S.A.M قابل درک و تصور باشد، خود و البته این توفان را به شکل یک شش ضلعی درآورده است. در واقع، شش ضلعی که اما، S.A.M و البته ما،‌ مخاطب داستان می‌بینیم، تصویری است که کیان از ما می‌خواهد تا ببینیم.

اما و S.A.M روی زحل فرود میایند و با کیان روبرو می‌شوند. هنگام فرود متوجه می‌شوند که «اما فیشر»ها و «S.A.M»های دیگر از جهان‌های دیگر به اندازه آن‌ها موفق نبوده اند و به دلایل مختلفی که احتمالا اکثر آن‌ها ناشی از افرادی مانند جیم الایس بوده که به کیان ایمان نداشته‌اند، کشته شده‌اند. نکته قابل توجه این است که پس از حضور اما و S.A.M در محضر کیان، S.A.M نیز که فقط به دلیل آپلود شدن در یک گوی کاوشگر با لنز شکسته «زنده» است، به همراه اما «تعالی» پیدا می‌کند و در این لحظه متوجه می‌شویم که با وجود اجسادی که دیده‌ایم، بضعی از «اما فیشر»ها و «S.A.M»های دیگر جهان‌ها موفق شده‌اند به زحل برسند و با «کیان‌»های خود دیدار کنند. آیا با بیش از یک کیان مواجه‌ایم یا کیان، به عنوان موجودی فارغ از ابعاد هستی بشری، منحصر به یک کالبد نمی‌شود؟ جواب این سوال را نیز در پایان خواهیم داد.

در پایان بازی می‌بینیم که اما فیشر، یک موجود زنده کربنی، با S.A.M یک موجود زنده دیجیتالی، با هم ترکیب و تبدیل به یک کیان واحد شده‌اند و به مکانی برگشته‌اند که به نظر زمین می‌رسد. آن‌ها پیام Bring Them را دریافت می‌کنند و زمین توسط شاخک‌های سیال سیاه‌رنگی تسخیر می‌شود. این کیان - یا کیان‌ها - قصد تصرف زمین و یک آغاز مجدد را دارند، آغازی که از «اما»ی کربنی و «S.A.M» دیجیتالی نشات خواهد گرفت.

آن‌چه که باعث می‌شود تا بازی Observation از نظر بسیاری بازی گنگ،‌ نامفهوم و گیج‌کننده‌ای باشد، این است که گیمر باید از هوش، ذکاوت و خرد خود بهره بگیرد و به دنبال معنا بگردد. از این نظر، بازی Observation در دنیای بازی‌های ویدیویی تقریبا بی‌نظیر است. در زمانه‌ای که عمده انسان‌ها توسط رسانه‌ها مسموم و مبتلا به فکر نکردن و مصرف‌گرایی صرف شده‌اند و می‌خواهند همه‌چیز آماده به آن‌ها تغذیه شود، بازی Observation از مخاطب خود می‌خواهد تا نه تنها به معنای تجربه‌ای که از سر گذارنده، بیاندیشد، بلکه قوه تخیلی را که توسط تمدن خاموش شده، بازیابی کند و از آن استفاده کند.

آیا کیان، منشأ حیات است؟ آیا با بیش از یک کیان مواجهیم؟ بله. خیر. نمی‌دانیم اما شاید جواب این سوال را می‌دانیم. واقعیت این است که جواب این سوال، برای هر فردی که دارای قدرت تفکر و تخیل است، می‌تواند متفاوت باشد. به عبارت دیگر، ارائه پاسخی قطعی برای این دو سوال، کار درستی نیست و مخاطب بازی Observation باید این پاسخ را درون خود جستجو کند. به همین دلیل در زمانه‌ای که اکثر بازی‌ها سطحی شده‌اند، بازی ویدیویی Observation، با تحریک ذهن و وجود مخاطب خود، پا فراتر از مدیوم خود می‌گذارد. ما به جای مواجهه با یک کالای مصرفی دیگر از مدیوم بازی‌های ویدیویی با یک اثر هنری مواجه هستیم.

بازی Observation را می‌توانید روی پلتفرم‌های ویندوز 10، پلی استیشن 4 - پلی استیشن با استفاده از قابلیت پشتیبانی از نسل قبل - و ایکس باکس تجربه کنید.