نگاهی به کنسول پلی استیشن 3

پلی استیشن 3 (PlayStation 3) یا به اختصار PS3، یک کنسول بازی خانگی است که توسط کمپانی سونی، به عنوان نسل سوم کنسول‌های پلی استیشن ساخته شده است. این کنسول، در 20 آبان 1385 در ژاپن، در 26 آبان 1395 در آمریکای شمالی و در 3 فروردین 1386 در اروپا و استرالیا عرضه شد. این کنسول، با کنسول‌های ایکس باکس 360 و نینتندو Wii، به عنوان عضوی از نسل هفتم کنسول‌های خانگی رقابت کرد.

این کنسول، اولین بار در نمایشگاه E3 2005 معرفی شد. پلی استیشن 3، اولین دستگاه دیجیتال بود که از دیسک‌های بلوری پشتیبانی می‌کرد. همچنین، کنسول پلی استیشن، از شبکه‌های اجتماعی، به خصوص شبکه پلی استیشن (PlayStation Network) بهره‌مند بود و به کنسول‌های پلی استیشن پرتابل (PlayStation Portable) و پلی استیشن ویتا (PlayStation Vita)، با قابلیت ریموت پلی (Remote Play)، قابل اتصال بود. در سپتامبر 2009، مدل اسلیم (Slim) این کنسول عرضه شد که از بازی‌های پلی استیشن 2 پشتیبانی نمی‌کرد. این کنسول، سبک‌تر و باریک‌تر از نسخه اصلی بود و تغییراتی جزئی در ظاهر و اجرای سیستم عامل داشت. نسخه سوپر اسلیم (Super Slim) کنسول، در سال 2012 با ظاهری ساده‌تر عرضه شد.

اولین مدل از کنسول پلی استیشن 3

فروش کنسول PS3 به کندی آغاز شد، اما توانست کم‌کم فروش خوبی را، مخصوصا پس از معرفی نسخه Slim داشته باشد. نسل بعدی این کنسول با نام پلی استیشن 4 (PlayStation 4) در نوامبر 2013 عرضه شد. در 7 مهر 1394، سونی اعلام کرد که فروش این کنسول در نیوزیلند پایان یافته است. فروش این کنسول در سایر نقاط دنیا، به جز ژاپن، تا اکتبر 2016 ادامه داشت و در تاریخ 8 خرداد 1396، فروش این کنسول در ژاپن نیز به پایان رسید.

تاریخچه

سونی در 27 فروردین 1384، در نمایشگاه E3 2005، از این کنسول به همراه ظاهر جدید کنترلر sixaxis رونمایی کرد، اما نسخه قابل بازی این کنسول، در این نمایشگاه حضور نداشت، هر چند که دموی بازی‌های این کنسول، نشان داد که می‌تواند با کامپیوترهای قدرتمند گیمینگ رقابت کند.

کنترلر Sixaxis مورد پسند کاربران پلی استیشن 3 قرار نگرفت.

اولین مدل کنسول PS3، دارای دو کابل HDMI، سه پورت اترنت و 6 پورت USB بود. اما در نمایشگاه E3 2006، به منظور کاهش هزینه‌های ساخت، تعداد پورت HDMI و اترنت این کنسول به 1 و تعداد پورت USB به 4 کاهش پیدا کرد. این کنسول، در دو مدل 20 گیگابایت با قیمت 500 دلار و 60 گیگابایت با قیمت 600 دلار عرضه شد. مدل 60 گیگابایت، تنها مدل دارای پورت HDMI، وای فای، پشتیبانی از حافظه فلش و لوگوی نقره‌ای بود. هر دو مدل در سال ۲۰۰6 در ژاپن، آمریکای شمالی و اروپا عرضه شدند.

در سپتامبر 2006، سونی اعلام کرد که به دلیل کمبود منابع ساخت درایو بلوری، نسخه مخصوص مناطق PAL این کنسول، در ماه مارس 2007 عرضه خواهد شد. در 29 مرداد 1385، سونی اعلام کرد که پورت HDMI به مدل 20 گیگابایت این کنسول اضافه خواهد شد و قیمت آن در ژاپن، 20 درصد کاهش پیدا خواهد کرد.

عرضه

کنسول پلی استیشن 3، در هنگام عرضه، جنجال‌های بزرگی را به پا کرد. دو خریدار تحت اصابت گلوله قرار گرفتند و تعدادی از افرادی که برای خرید این کنسول صف کشیده بودند، مورد سرقت قرار گرفتند. بسیاری از خریداران نیز به دلیل کمبود محصول در بازار، با هم درگیر شدند.

تأخیر عرضه این کنسول در اروپا، به دلیل مشکل در تأمین قطعات ساخت درایو بلوری برای این کنسول، باعث شد تا سونی به افرادی که این کنسول را پیش خرید کرده بودند، اعلام کند که باید هزینه پرداخت شده را باز پس گیرند. فروش این کنسول در دو روز اول عرضه در اروپا و آسیا، 600 هزار نسخه بود.

مدل Slim

پس از شایعات فراوان، کمپانی سونی در 28 مرداد 1388، مدل PS3 CECH-2000 را با نام تجاری اسلیم به بازار عرضه کرد. از جمله ویژگی‌های جدید این مدل، ظاهری باریک‌تر، مصرف برق کمتر و سیستم خنک‌کننده بهتر بود. این کنسول در سپتامبر 2009 عرضه شد و لوگوی جدیدی نیز روی آن حک شده بود.

پلی استیشن 3 اسلیم

مدل Super Slim

در سپتامبر 2012، سونی از مدل CECH-4000 با نام تجاری سوپر اسلیم در سه نسخه 250 و 500 مخصوص مناطق کد NTSC و نسخه 12 گیگابایت مخصوص مناطق کد PAL رونمایی کرد. نسخه 12 گیگابایت این مدل، قابلیت نصب یک هارد 250 گیگابایت را داشت.

کنسول پلی استیشن 3 سوپر اسلیم

مدل سوپر اسلیم این کنسول، 20 درصد کوچک‌تر و 25 درصد سبک‌تر از نسخه مدل اسلیم بود و درایو بلوری آن نیز به صورت دستی کار می‌کرد.

بازی‌ها

کنسول پلی استیشن 3 در آمریکای شمالی با 14 عنوان بازی عرضه شد و 3 بازی دیگر نیز تا پایان سال 2006 برای بازی عرضه شدند. پس از هفته اول عرضه، بازی Resistance: Fall of Man، ساخت استودیو Insomniac Games، پرفروش‌ترین بازی لانچ این کنسول معرفی شد. بازی به شدت مورد استقبال قرار گرفت و عنوان بهترین بازی پلی استیشن 3 را در سال 2006 دیافت کرد. برخی بازی‌ها، از جمله The Elder Scrolls IV: Oblivion، F.E.A.R و Sonic the Hedgehog، برای لانچ این کنسول برنامه‌ریزی شده بودند، اما با تأخیر مواجه شدند. در ژاپن، بازی Ridge Racer 7، پرفروش‌ترین بازی لانچ کنسول بود. کنسول پلی استیشن 3 در اروپا با 24 بازی، از جمله بازی‌های Formula One Championship Edition، MotorStorm و Virtua Fighter 5، که در آمریکا و ژاپن منتشر نشده بودند، عرضه شد. بازی‌های Resistance: Fall of Man و MotorStorm، موفق‌ترین عناوین سال 2007 بودند و دنباله‌هایی با نام‌های Resistance 2 و MotorStorm: Pacific Rift برای آن‌ها عرضه شدند.

بازی Uncharted: Drake's Fortune، قدرت واقعی کنسول پلی استیشن 3 را به نمایش گذاشت.

در نمایشگاه E3 2007، سونی بازی‌های ویدیویی انحصاری جدیدی مانند Heavenly Sword، Lair، Ratchet & Clank: Tools of Destruction، Warhawk و Uncharted: Drake’s Fortune را معرفی کرد. تمام این بازی‌ها تا پایان سال 2007 عرضه شدند. بازی‌هایی چون Killzone 2، Infamous، Gran Turismo 5 Prologue، LittleBigPlanet و SOCOM: U.S. Navy SEALs Confrontation نیز برای سال‌های آینده معرفی شدند. بازی Metal Gear Solid 4: Guns of the Patriots نیز توسط کونامی (Konami)، به عنوان بازی انحصاری پلی استیشن 4 معرفی شد. از دیگر بازی‌های پلی استیشن 4 در این نمایشگاه، می‌توان به Grand Theft Auto IV، Call of Duty: Modern Warfare، Assassin’s Creed، Devil May Cry 4 و Resident Evil 5 اشاره کرد. در نمایشگاه TGS 2007 نیز، دو بازی Final Fantasy XIII و Final Fantasy Versus XIII معرفی شدند.

سخت افزار

کنسول پلی استیشن 3 دارای بدنه‌ای محدب و براق است و نام کنسول روی آن نوشته شده است. طراح این کنسول، منبع الهام خود برای ساخت لوگو را لوگوی فیلم مرد عنکبوتی (Spiderman) عنوان کرده است.

در مارس 2007، سونی با همکاری دانشگاه استنفورد، نرم افزار Folding@home را برای کنسول پلی استیشن 3 عرضه کرد که به دانشجویان اجازه می‌داد تا با قدرت سخت افزاری این کنسول، به تحقیقات علمی و پزشکی درباره تاشدگی پروتئین بپردازند.

استفاده در ابرپردازش‌ها

از سخت افزار کنسول PS3 برای ساخت ابرکامپیوترها، به منظور اجرای پردازش‌ها به شدت سنگین استفاده شده است. کمپانی Fixstars Solution، سیستم عامل Yellow Dog Linux را برای کنسول پلی استیشن 3 عرضه کرد. در ژانویه 2007، دکتر فرانک مولر (Frank Mueller) برای تأمین رم لازم برای ابر کامپیوتر خود، از 8 کنسول پلی استیشن 3 استفاده کرد. پس از اقدام دکتر مولر، ارتش آمریکا نیز برای تحقیقات کامپیوتری، کنسول‌های پلی استیشن 3 را خریداری کرد.

در نوامبر 2010، مرکز تحقیقات نیروی هوایی آمریکا، با استفاده از 1760 پلی استیشن 3، یک ابرکامپیوتر، با قدرت 500 میلیارد ترافلاپ ساخت. این ابرکامپیوتر، سی و سومین کامپیوتر قدرتمند جهان است و برای تحلیل تصاویر ماهواره‌ای با کیفیت بالا استفاده می‌شود.

در دسامبر 2008، گروهی از هکرها، با استفاده از 200 کنسول پلی استیشن 3، توانستند کامپیوتری برای هک سیستم کدگذاری SSL بسازند.

مشخصات فنی

کنسول پلی استیشن 3، دارای درایو دیسک بلوری با سرعت دو برابر است. این کنسول، ابتدا در مدل‌های 20 و 60 گیگابایت عرضه شد. از زمان عرضه این کنسول، مدل‌های مختلفی با حافظه‌های داخلی مختلف، تا 500 گیگابایت نیز عرضه شدند. تمام مدل‌های کنسول پلی استیشن 3 از هاردهای 2.5 اینچی پشتیبانی می‌کنند.

کنسول پلی استیشن 3 از ریزپردازنده‌های ساخته شده توسط سونی، توشیبا و IBM استفاده می‌کند که قدرت خروجی آن‌ها، 3.2 گیگاهرتز است. کارت گرافیکی این کنسول، مدل RSX Reality Synthesizer است که توسط کمپانی انویدیا ساخته شده است و از رزولوشن 1080p پشتیبانی می‌کند. پلی استیشن 3 دارای 256 مگابایت رم XDR DRAM به عنوان رم اصلی و 256 مگابایت رم GDDR3 به عنوان رم ویدیویی است.

این کنسول به بلوتوث 2.0 (با پشتیبانی از 7 دستگاه همزمان)، درگاه اترنت، USB 2.0 و HDMI 1.4 است. قابلیت اتصال Wi-Fi و پشتیبانی از حافظه‌های فلش، تنها در مدل 20 گیگابایت این کنسول دیده نمی‌شود.

کنترلر و لوازم جانبی

کنسول پلی استیشن 3 دارای لوازم جانبی متعددی از جمله کنترلرهای Sixaxis و Dualshock 3، فرمان رانندگی Logitech Driving Force GT، کنترلر بی‌سیم Logitech، کنترلر بلوری، دوربین PlayStation Eye و گیرنده تلویزیون است.

کنترلر Sixaxis در نمایشگاه E3 2006 معرفی شد این کنترلر، همان طراحی کنترلر پلی استیشن 2 را داشت، اما بی‌سیم، بدون قابلیت لرزش و دارای شتاب‌سنج بود.

نسخه جدید و بهبودیافته کنترلر Sixaxis با نام Dualshock 3 عرضه شد.

در نمایشگاه TGS 2007، سونی از کنترلر Dualshock 3 رونمایی کرد، که مدل جدید کنترلر Sixaxis با موتور لرزشی بود. این کنترلر سنگین‌تر و قوی‌تر از کنترلرهای Sixaxis و Dualshock 2 بود و در سال 2008 عرضه شد.

در نمایشگاه E3 2009، سونی از عرضه کنترلر حرکتی PlayStation Move رونمایی کرد. این کنترلر در سال 2010 عرضه شد.

قابلیت پشتیبانی از صدای فراگیر نیز در سال 2010 به این کنسول اضافه شد.

کنسول پلی استیشن 4 با استفاده از کابل USB از کنترلر Dualshock 3 پشتیبانی می‌کند. فرم‌ویر 4.60، قابلیت پشتیبانی بی‌سیم از این کنترلر را نیز به پلی استیشن 3 اضافه کرد.

شبکه پلی استیشن

شبکه پلی استیشن (PlayStation Network) یک سرویس بازی چندنفره و تماشای محتوای آنلاین است که اولین بار در سال 2006 معرفی شد. این سرویس پیوسته، رایگان و با قابلیت پشتیبانی از محتوای چند نفره است. این شبکه به گیمر اجازه بازی آنلاین، دسترسی به فروشگاه پلی استیشن، سرویس PlayStation Home و دیگر سرویس‌ها را می‌دهد. ارز و روش استفاده از این فروشگاه، پول واقعی و گیفت‌کارت‌های رسمی سونی است.

پلی استیشن پلاس

پلی استیشن پلاس یا PlayStation Plus، یک سرویس اشتراکی ویژه است که در سال 2010 معرفی شد. این سرویس به مشترکین خود اجازه می‌داد تا از دمو و آپدیت‌های بازی‌ها به صورت خودکار بهره‌مند شوند و به صورت انحصاری و زودتر از موعد، به برخی بازی‌ها یا نسخه‌های آزمایشی دسترسی داشته باشند و از تخفیفات متعددی برخوردار شوند.

فروشگاه پلی استیشن

فروشگاه پلی استیشن (PlayStation Store)، یک فروشگاه مجازی آنلاین در شبکه پلی استیشن است. این فروشگاه، محتوای گسترده‌ای از بازی‌ها، دمو‌ها و محتوای صوتی تصویری را برای فروش ارائه می‌دهد. تعداد دانلود از این فروشگاه در سال 2009، به 600 میلیون بار رسید.

What’s New

بخش What’s New در نمایشگاه Gamescom 2009 معرفی و در سپتامبر 2009 عرضه شد. این ویژگی، اخبار جدید درباره محتوا و بازی‌های جدید و فعالیت‌های دوستان را به گیمر ارائه می‌دهد.

PlayStation Home

PlayStation Home، یک شبکه اجتماعی سه بعدی مجازی برای شبکه پلی استیشن است. این سرویس به کاربر اجازه می‌دهد تا یک آواتار برای خود بسازد و فضای آنلاین خود را با آیتم‌هایی که به صورت رایگان یا در فروشگاه عرضه می‌شوند و یا با انجام بازی‌ها به دست می‌آیند، تزئین کند. کاربران در Home می‌توانند با هم در یک دنیای مجازی تعامل داشته باشند. این شبکه اجتماعی، در قالب نسخه آزمایش، در دسامبر 2008 عرضه شد و تا 11 فروردین 1394 که به کار خود پایان داد، در حالت آزمایشی باقی ماند. تعداد کاربران این سرویس، 41 میلیون نفر بود.

اختلال شبکه پلی استیشن

در 31 فروردین 1390، کمپانی سونی، شبکه پلی استیشن را برای مدتی طولانی تعطیل کرد و در 3 اردیبهشت اعلام کرد که این شبکه هک شده و اطلاعات شخصی از قبیل نام، آدرس، کشور، ایمیل و اطلاعات حساب 77 میلیون نفر از کاربران شبکه پلی استیشن هک شده است. سونی همچنین اعلام کرد که ممکن است اطلاعات کارت‌های اعتباری کاربران این شبکه نیز هک شده باشد. پس از این فاجعه، سونی هیچگاه کد CVC کارت‌های اعتباری و بانکی را از کاربران دریافت نکرد و برنامه 30 روزه Welcome Back را معرفی کرد. این برنامه شامل 30 روز اشتراک رایگان پلی استیشن پلاس، 2 بازی رایگان و یک سال عضویت در برنامه محافظت در برابر دزدی هویت برای تمام اعضای PSN بود.

استقبال

نقدهای اولیه درباره کنسول پلی استیشن 3، به قیمت بسیار بالا و عدم وجود بازی‌های با کیفیت برای این کنسول خرده گرفتند. بازی‌سازان نیز معتقد بودند که معماری این کنسول، ساخت بازی برای آن را بسیار مشکل کرده است. البته این کنسول به دلیل پشتیبانی از دیسک‌های بلوری، قدرت گرافیکی و سخت‌افزار قوی، مورد تقدیر قرار گرفت.

استقبال از کنسول پلی استیشن 3، به دلیل رفع مشکلات، برتری بلوری نسبت به دیسک‌های HD DVD و عرضه بازی‌های فوق‌العاده، به مرور زمان افزایش پیدا کرد. سایت Ars Technica، در نقد اولیه خود به این کنسول امتیاز 6 داد و در سال 2008، این امتیاز را به 9 افزایش داد. وبسایت IGN نیز این کنسول را پانزدهمین کنسول برتر تاریخ معرفی کرد. در سال 2012 نیز این کنسول، دستگاه بهتری نسبت به کنسول اکس باکس 360 معرفی شد.