نقد فیلم Alien Covenant

سقوط آزاد ریدلی اسکات

فرانچایز Alien، یکی از شناخته‌شده‌ترین و محبوب‌ترین فرانچایزهای سینمایی، به لطف دو فیلم اول این مجموعه، Alien و Aliens به کارگردانی ریدلی اسکات و جیمز کامرون است. این دو فیلم، نه تنها باعث ادامه فرانچایز Alien و ساخت انواع بازی ویدیویی و اسپین آف شدند، بلکه جای پای ریدلی اسکات و جیمز کامرون را نیز در سینمای هالیوود محکم کردند. اما ریدلی اسکات، که جایزه اسکار را نیز برده است، سال‌ها است که به ساخت فیلم‌های بی اهمیت و ضعیف رو آورده و فیلم Alien Covenant نیز باعث می‌شود تا جدی‌تر از همیشه، این سوال را بپرسیم که چه بلایی بر سر این کارگردان شناخته شده آمده و چگونه چنین فیلم آشفته و گنگ و آزاردهنده‌ای ساخته است؟

وقایع فیلم Alien Covenant، بعد از فیلم Prometheus، پیش در آمد فیلم Alien رخ می‌دهند، اما سازندگان فیلم، بخش عمده وقایع فیلم Prometheus را نادیده گرفته‌اند و تلویحا، به بد بودن فیلم Prometheus اذعان کرده‌اند، اما این تصمیم آن‌ها باعث شده تا تماشاگر فیلم Alien Covenant، حتی از قبل نیز گیج‌تر باشد. در واقع، برای تماشای فیلم Alien Covenant، نیازی به دیدن فیلم Prometheus نیست، چون در هر صورت، داستان فیلم، منطقی ندارد و تنها بیننده خود را سردرگم می‌کند.

فیلم Alien Covenant با تقابل دیوید (با بازی مایکل فاسبندر)، اندروید فیلم Prometheus و آقای ویلند (با بازی گای پیرس) آغاز می‌شود. این گفتگوی فلسفی میان خالق و مخلوق، هیچ نقشی در ادامه فیلم ندارد و حذف آن، هیچ آسیبی به فیلم نمی‌رساند. البته دیدن این سکانس، خبر از یک فیلم فوق‌العاده گیج کننده را می‌دهد که قصد دارد خود را بسیار مهم و غنی جلوه کند.

پس از این نمای ابتدایی، والتر (باز هم با بازی مایکل فاسبندر)، مدل جدیدتر دیوید را تنها در یک سفینه فضایی به نام Covenant می‌بینیم. این سفینه، به سوی سیاره Orega-6 در حال پرواز است و انسان قصد دارد یک کلونی جدید در آن‌جا بنا کند. در این سفینه، بیش از دو هزار انسان و هزار جنین نطفه‌دار گنجانده شده است. در پی بروز یک حادثه، کاپیتان سفینه (با بازی جیمز فرانکو) و تعدادی از خدمه، کشته می‌شوند. اورام (با بازی بیلی کروداپ)، کاپیتان جدید، تصمیم می‌گیرد تا با شنیدن صدای موسیقی از یک سیاره در نزدیکی، مأموریت بسیار مهم خود را ترک کند و به این سیاره جدید برود! ظاهرا، منشأ یک قطعه موسیقی، آنقدر اهمیت دارد که می‌توان سرنوشت سه هزار نفر را به خاطر آن، به خطر انداخت!

بازی مایکل فاسبندر در فیلم تلف شده است.

داستان فیلم نه تنها پر از تصمیم‌های اشتباه و احمقانه کاراکترهای فیلم است (مانند آنچه که بالا خوانده‌اید)، بلکه چال و چوله‌های متعدد و پیچیدگی‌های عجیب، غیر ضروری و گیج کننده باعث شده‌اند تا هر سوالی که در پایان فیلم Prometheus بی پاسخ مانده (که تعداد آن‌ها کم نبود)، در فیلم Alien Covenant، چند برابر شوند و در پایان فیلمی باقی می‌ماند که مشخص است، سازندگان فیلم نیز از آن سر در نیاورده‌اند.

هنگامی که متوجه می‌شوید، جان لوگان، برنده جایزه اسکار برای فیلمنامه‌های دو فیلم The Aviator و Gladiator، یکی از فیلمنامه نویسان Alien Covenant است، شگفت‌زده می‌شوید! به هیچ وجه هیچ توجیه منطقی برای هیچ کدام از اتفاقات فیلم وجود ندارد. هیچ کدام از دیالوگ‌های به اصطلاح فلسفی و معناگرای دیوید، معنی و هدف خاصی ندارند و هیچ کدام از کاراکترهای فیلم، هیچ گونه احساسی را در تماشاگر ایجاد نمی‌کنند و تماشاگر هیچ واکنشی به اتفاقات درون فیلم، نشان نمی‌دهد. کارگردان توقع داشته تا تماشاگر، بدون این که با کاراکترها آشنا شود، به آن‌ها اهمیت بدهد، اما چنین چیزی غیر ممکن است! در پایان هیچ کاراکتری به یاد تماشاگر نخواهد ماند.

فیلم Alien Covenant، اگر بدترین فیلم ریدلی اسکات، به عنوان کارگردان نباشد، قطعا یکی از بدترین فیلم‌های کارنامه او است. فیلم از نظر فنی، خیره کننده و شگفت انگیز است و فیلمبرداری داریوژ ولسکی و جلوه‌های ویژه فیلم، شایسته تقدیر هستند. اما ریدلی اسکات به هیچ وجه نتوانسته از این نماهای زیبا و هنر داریوژ ولسکی، به خوبی استفاده کند. این مقدار آشفتگی در کارگردانی فیلم باعث می‌شود تا در یک ساعت پایانی، خیال کنید که مشغول تماشای هجویه‌ای از فرانچایز Alien یا ملغمه‌ای بی سر و ته از فیلم‌های کریستوفر نولان، لارس فون تریه، استنلی کوبریک و فیلم‌های بورن هستید!

غیر از جنبه فنی بی‌نقص فیلم، بازی‌های مایکل فاسبندر و دنی مک براید هم قابل توجه هستند. با وجود این که دو کاراکتر دیوید و والتر، در طول فیلم تبدیل به جوک می‌شوند، اما مایکل فاسبندر باز هم تلاش خود را می‌کند. دنی مک براید نیز که بیشتر در فیلم‌های کمدی دیده می‌شود، به خوبی توانسته در این نقش جدی، هنر بازیگری خود را به نمایش بگذارد و از معدود نکات مثبت این فیلم است.

در مجموع، فیلم Alien Covenant، ترکیبی آشفته، شلوغ، بی‌منطق و گیج کننده‌ است که طرفداران فرانچایز Alien را ناامید و سرخورده می‌کند و جذابیتی برای دیگر تماشاگران نیز نخواهد داشت.