نقد فیلم The Matrix Resurrections

زمانی که برادران وارنر اعلام کرد که قرار است دنباله‌ای برای سه‌گانه ماتریکس، ساخته خواهران واچوفسکی (The Wachowskis) بسازد، لیلی واچوفسکی اظهار کرد که علاقه‌ای به این کار ندارد و لانا واچوفسکی به تنهایی این فیلم را ساخت. پس از تماشای فیلم The Matrix Resurrections، بدون شک مشخص است که لیلی واچوفسکی، تصمیم بهتری گرفته است.

در فیلم The Matrix Resurrections، تامس اندرسون اگرچه بازی‌ساز مطرح و موفقی است که سه‌گانه ماتریکس را در ابتدای قرن ۲۱ ساخته است، اما از افسردگی رنج می‌برد و تحت فشار کمپانی برادران وارنر، مجبور به ساخت دنباله‌ای برای بازی محبوب خود می‌شود. اما ظاهرا دنیای پیرامون تامس، آن چیزی نیست که به نظر می‌رسد و افرادی قصد دارند تا او را از این دنیای شبیه‌سازی شده نجات دهند.

فیلم The Matrix Resurrections تلاش زیادی می‌کند تا خود را یک اثر خودآگاه و متافیلم نشان دهد. پرده اول فیلم سرشار از ارجاعات مختلف به نحوه شکل‌گیری قسمت چهارم ماتریکس است و از جریان‌های متداول سینمای امروزی، از جمله فیلم‌های کامیک‌بوکی متعدد و ساختن دنباله‌ها و بازسازی‌های بی‌شمار، انتقاد می‌کند و در عین حال، فیلمساز تلاش می‌کند تا این انتقادات را بخشی از دنیای فیلم خود به نمایش بگذارد. بر خلاف سه‌گانه اصلی، مخصوصا فیلم The Matrix، که برای مخاطب زمان خود تکان‌دهنده بود، لحن فیلم The Matrix Resurrection و ارجاعاتش به دنیای واقعی، تصنعی به نظر می‌رسند و اصلا با حال و هوای فیلم سازگار نیستند. فیلم The Matrix Resurrection تلاش می‌کند تا از جامعه‌ای که باعث خلقت آن شده انتقاد کند، اما در این کار موفق نیست و به شعارزدگی می‌گراید.

علاوه بر این، فیلمنامه The Matrix Resurrection، فیلمنامه بسیار ضعیفی است. داستان کلی فیلم بسیار گنگ است و همان‌طور که حتی خود فیلم نیز به آن اشاره می‌کند، اصلا دلیلی برای ادامه دادن سه‌گانه ماتریکس وجود ندارد. لانا واچوفسکی از خلق داستانی که بتواند وجود فیلم The Matrix Resurrection را از نظر روایی توجیه کند عاجز است، آن هم در حالی که دنیای به جا مانده از فیلم سوم ماتریکس، آن‌قدر دستخوش تغییر شده است که فضای مناسبی برای تعریف داستان‌هایی جدید است. با این حال، لانا واچوفسکی، به جای کاوش بیشتر در دنیایی که با خواهرش خلق کرده است، به بازگویی داستان تکراری تامس اندرسون می‌پردازد.

تقریبا تمام لحظات فیلم The Matrix Resurrection، به بهانه القای حس نوستالژی خلق شده‌اند و شامل فلش‌بک‌های بی‌شمار به سه‌گانه اصلی هستند. فاصله زمانی بین قسمت سوم و چهار ماتریکس، لانا واچوفسکی را وادار کرده است تا از فلش بک‌های متعددی استفاده کند تا شاید کمی اتفاقات فیلم The Matrix Resurrection، منطقی جلوه کنند. نه تنها فاصله تقریبا ۲۰ ساله بین فیلم‌های سوم و چهارم، دنبال کردن وقایع فیلم The Matrix Resurrection بدون دیدن سه فیلم اول، غیرممکن باشند، بلکه حتی با فلش‌بک‌های متعدد نیز لانا واچوفسکی نتوانسته داستانی دارای وزن، هیجان و جدیت سه‌گانه اصلی خلق کند که ارزش دنبال کردن را داشته باشد.

اگرچه فیلم The Matrix Resurrection به گونه‌ای به نظر می‌رسد که شاید آغازگر نسل جدیدی برای دنیای سینمایی ماتریکس باشد، اما بر خلاف سه‌گانه اصلی که داستانی خارق‌العاده و دنیایی فراتر از حد تصور را به نمایش می‌گذاشت، فیلمی بدون هر گونه خصیصه و ارزش قابل توجه است و نمی‌تواند مخاطب را برای دنبال کردن یک ماتریکس جدید ترغیب کند. در خلق چنین اثر بی‌محتوایی، نباید کمپانی برادران وارنر را نیز نادیده گرفت که تنها برای سود بیشتر، سعی کرده تا محصولی قدیمی را بازیابی کند و فرصت و موقعیت خلق هر گونه نوآوری را نیز از سازندگان ماتریکس گرفته است.

علاوه بر اینکه فیلمنامه،‌ داستان و دیالوگ‌های فیلم The Matrix Resurrection، پوچ، خسته‌کننده و ضعیف هستند، سکانس‌های اکشن فیلم نیز نه تنها چنگی به دل نمی‌زنند، بلکه به واسطه استفاده از تکنیک‌های کهنه در تدوین و فیلمبرداری، کوریوگرافی تصنعی و تاریخ مصرف گذشته سکانس‌های نبرد و سکانس‌های اسلوموشن فاقد هیجان یا زیبایی بصری، باعث شده‌اند تا مبارزات در فیلم The Matrix Resurrection، فاقد هیجان و بسیار خسته‌کننده باشند. با توجه به اینکه فیلم The Matrix، پایه‌گذار سبک جدیدی در سینمای اکشن بود و عبارت Bullet Time را در سینمای اکشن مدرن، سر زبان‌ها انداخت، کمی تأسف‌بار است که فیلم The Matrix Resurrection، با وجود استفاده از بازیگری چون جسیکا هنویک (Jessica Henwick) با استعداد، دقیقا در نقطه مقابله The Matrix قرار دارد و یکی از بدترین فیلم‌های اکشن سال‌های اخیر با جلوه‌های تاریخ مصرف گذشته است.

شاید برای شما جالب باشد

- نقد فیلم The Power of the Dog

- بهترین سریال‌های جدید سال ۲۰۲۱

- نقد سریال Hawkeye

لانا واچوفسکی خوش‌شانس بوده است که بازیگران فیلمش، بیشتر از او یا کمپانی برادران وارنر، به کار خود اهمیت داده‌اند. اگرچه جیدا پینکت اسمیت (Jada Pinkett-Smith) با گریم سنگینش بیشتر به عروسکی خیمه شب بازی در کارهای جیم هنسون (Jim Henson) شبیه است تا یک انسان واقعی و بر خلاف تبلیغات حول فیلم، یحیی عبدالمتین (Yahya Abdul-Mateen II) فرصتی برای عرض اندام نداشته است، اما جاناتان گراف (Jonathan Groff) در نقش مأمور اسمیت و نیل پاتریک هریس (Neill Patrick Harris) در نقش «تحلیل‌گر»، دیدنی هستند. حتی با وجود اینکه رابطه بین تامس اندرسون و مأمور اسمیت در فیلم چندان منطقی نیست و مشخص نیست چرا مأمور اسمیت هنوز وجود دارد، یا شخصیت «تحلیل‌گر»، آرک داستانی ناامیدکننده‌ای دارد، اما جاناتان گراف و نیل پاتریک هریس در نقش‌های خود سنگ تمام گذاشته‌اند. کیانو ریوز (Keanu Reeves) و کری آن ماس (Carrie-Anne Moss) نیز با وجود گذشت ۱۸ سال، هنوز بارقه‌هایی از نیو و ترینیتی را در خود دارند و زوجی تماشایی را تشکیل می‌دهند.

فیلم The Matrix Resurrection، ظرفیتی هدر رفته برای احیای دنیای جذاب و پر از داستان‌های مختلف است که کمپانی برادران وارنر، قدر آن را ندانسته است. این فیلم فاقد داستانی جذاب است که ساخته شدن آن را به عنوان فصل جدیدی از داستان نیو و ترینیتی توجیه کند و سکانس‌های اکشن کلیشه‌ای و خسته‌کننده آن نیز تماشای مدت زمان ۱۴۸ دقیقه‌ای آن را به تجربه‌ای فرساینده تبدیل کرده‌اند. فیلم The Matrix Resurrection، مانند تمام فیلم‌هایی که تلاش کرده‌اند، موفقیت آن را تکرار کنند، شعارزده، متظاهر و تقلبی است و پس از پایان آن، مخاطب آرزو می‌کند که کاش لانا واچوفسکی، مانند خواهرش لیلی، از ساختن آن سر باز می‌زد.