نقد فیلم Belfast

توجه: این مطلب ممکن است حاوی اسپویلر باشد.

کنت برانا (Kenneth Branagh)، کارگردان اهل ایرلند شمالی، در فیلم Belfast، به زادگاه خود ادای دین کرده است. فیلم Belfast فیلمی کاملا شخصی برگرفته از خاطرات کودکی این فیلمساز ایرلندی است، اما به خوبی می‌تواند با عمده مخاطبان ارتباط برقرار کند.

داستان فیلم Belfast، درباره پسر نوجوانی به نام بادی – با بازی جود هیل (Jude Hill) – است که در بلفاست، در دوران درگیری‌های داخلی ایرلند شمالی معروف به The Troubles در اواخر دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ میلادی، در کنار مادر، پدر و برادرش زندگی می‌کند. او پسر بازیگوشی است که از مصاحبت پدربزرگ و مادربزرگش لذت می‌برد و با وجود تنش‌های روزافزون در شهر، عاشق بلفاست است.

درگیری‌های داخلی ایرلند شمالی، شامل شورش‌های گروهک‌های پروتستان در اعتراض به حضور کاتولیک‌ها در میان آن‌ها بود که به تدریج تبدیل به یک مسئله بزرگ بین‌المللی شد و پای ملکه انگلستان نیز به این درگیری‌ها کشیده شد. فیلم Belfast قصد نداشته تا یک فیلم تاریخی باشد که این درگیری‌ها را به تصویر می‌کشد. کنت برانا، صرفا داستان بادی و خانواده‌اش را در این دوران تعریف می‌کند و البته به خوبی می‌تواند تأثیر این درگیری‌های مذهبی را روی خانواده‌ای پروتستان به تصویر بکشد که حتی مورد هدف شورشیان نیست. پدر بادی – با بازی جیمی دورنان (Jamie Dornan) – با هسته این درگیری‌های مذهبی مخالف است و حتی به بادی نیز توصیه می‌کند که نگذارد این درگیری‌ها باعث شوند او نگاهی جانبدارانه به مذاهب دیگر داشته باشد، اما همانند سایر گروهک‌های افراطی، شورشیان پروتستان نیز از بی‌طرفی هم‌کیشان خود شاکی هستند و از خانواده بادی طلب دارند که با کاتولیک‌ها برخورد کنند. کنت برانا، تنش بین پدر بادی و بیلی کلنتون – با بازی کالین مورگن (Colin Morgan) را به عنوان ابزاری برای مهاجرت خانواده بادی به کار گرفته است، اما اگرچه این تنش در داستان منطقی جلوه می‌کند، اما نحوه به تصویر کشیده شدن آن چندان قانع کننده نیست و به نظر می‌رسد که به پردازش بیشتر رابطه بین پدر بادی و بیلی نیاز داشته است.

شاید برای شما جالب باشد

- نقد فیلم Drive My Car

- بدترین فیلم‌های سال ۲۰۲۱

- نقد سریال How I Met Your Father

به غیر از این مشکل جزئی، فیلم Belfast فیلمی دلنشین و لذت‌بخش است. در ابتدا، بلفاست را در زمان حال می‌بینیم و سپس برای رجوع به دهه ۶۰ میلادی، باقی فیلم را به صورت سیاه و سفید تماشا می‌کنیم. کنت برانا، صرفا با استفاده از فیلمبرداری سیاه و سفید، انتخابی خلاقانه برای زیباسازی نماهای فیلمش کرده است و از آن‌جایی که او در زمینه تئاتر، یکی از اسطوره‌های بریتانیا محسوب می‌شود، از دیدگاه تئاتری خود در انتخاب نماهای فیلم بهره برده است و به همین دلیل، گاهی شاهد تیک‌های طولانی هستیم که دوربین، کاراکترها را در امتداد خیابان‌های بلفاست دنبال می‌کند و تعاملات آن‌ها را بی‌وقفه نشان می‌دهد. کنت برانا در فیلم Belfast، به خوبی پیشینه خود را در شخصی‌ترین فیلمش به نمایش گذاشته است و شاهد خالص‌ترین نگاه او از پشت دوربین هستیم.

فیلم Belfast اگرچه انعکاسی از زندگی کنت برانا در بلفاست است، اما برای مخاطبان قابل درک است زیرا عشق به زادگاه، عنصری است که بسیاری از انسان‌ها آن را شریک هستند. بعید است فردی که مجبور به ترک زادگاهی که عاشقانه دوستش دارد، شده باشد، با کاراکتر بادی ابراز همدردی نکند. بادی در خیابان‌های بلفاست با دوستانش بازی می‌کند، خانواده‌اش را دوست دارد، با این که متوجه نیست که چه اتفاقی در حال وقوع است، نگران وضع مالی و امنیتی خانواده‌اش به سبک خودش است و پدربزرگش را نیز در بلفاست از دست می‌دهد. پس طبیعی است که ترک بلفاست و مادربزرگش برای او که سنی ندارد، بسیار سخت و قابل هضم باشد و البته مخاطب نیز احساسات او را به خوبی درک می‌کند. کنت برانا در به تصویر کشیدن عواطف و افکار بادی، عملکردی عالی داشته است و البته بازیگر توانایی را برای این نقش انتخاب کرده است. جود هیل که اولین تجربه سینمایی خودش را در فیلم Belfast از سر گذرانده است، در همان نگاه اول به دل مخاطب می‌نشیند و دارای انرژی مسری است که مخاطب را با خود همراه می‌کند. کمی پس از آغاز فیلم، نمی‌توان بازیگر دیگری را برای نقش بادی در نظر گرفت.

سایر بازیگران فیلم نیز عملکردی عالی از خود به نمایش گذاشته‌اند. جیمی دورنان، یکی از بهترین نقش‌آفرینی‌های سال را ارائه داده است و کیتریونا بالف (Caitriona Balfe) نیز در نقش مادر بادی باورپذیر و دوست‌داشتنی است. جودی دنچ (Judi Dench) و سیاران هیندز (Ciaran Hinds) نیز که اسطوره‌های بازیگری بریتانیا محسوب می‌شوند، بی‌نقص هستند. با این حال، می‌توان این بحث را مطرح کرد که داستانی شخصی مانند داستان فیلم Belfast، با حضور بازیگرانی ناشناخته، می‌توانست از عناصر نچورالیستی اروپایی بهره ببرد و حتی تأثیرگذارتر باشد اما کنت برانا علاقه زیادی به کار با بازیگران معروف و شناخته شده دارد و البته از آن‌جایی که او تلاشی برای استفاده از نچورالیسم اروپایی نکرده است، می‌توان گفت که بازیگران خود را به درستی انتخاب کرده است و از چهره‌ها و نقش‌آفرینی‌های عالی آن‌ها نهایت بهره را برده است.

فیلم Belfast، نامه عاشقانه کنت برانا، نه فقط به زادگاهش، شهر بلفاست، بلکه به خانه است. جایی که انسان آن را با تمام مشکلاتش عزیز می‌شمارد و تا ابد آن را دوست خواهد داشت، حتی اگر مجبور به ترک آن شود. کارگردانی عالی کنت برانا، فیلمبرداری زیبای هریس زمبرلوکس (Haris Zambarloukos)، طراحی صحنه فوق‌العاده‌ای که شهر بلفاست را به خوبی به نمایش گذاشته است و بازیگرانی که کار خود را به خوبی انجام داده‌اند، منجر به خلق یکی از بهترین فیلم‌های سال شده است که بین درام، تراژدی و طنز، تعادل برقرار می‌کند و تماشاگر خود را از نظر احساسی تحت تأثیر قرار می‌دهد.