نقد فیلم Eternals

این مطلب ممکن است دارای اسپویلر باشد.

فیلم Guardians of the Galaxy بر اساس کاراکترهای کمتر شناخته شده کامیک‌بوک‌های مارول ساخته شد و به شکل غیرمنتظره‌ای، به یکی از موفق‌ترین و محبوب‌ترین فیلم‌های دنیای سینمایی مارول یا MCU تبدیل شد. کوین فایگی (Kevin Feige) و دیزنی امیدوار بوده‌اند که با فیلم Eternals که بر اساس کاراکترهایی تقریبا ناشناخته است و کارگردانی کلویی ژائو که سال گذشته جایزه اسکار بهترین کارگردانی را برنده شد، موفقیت Guardians of the Galaxy را تکرار کنند.

در آغاز فیلم Eternals مخاطب مطلع می‌شود که کیان‌هایی به نام The Celestials یا سماوی‌ها، هستی را به وجود آورده‌اند و سپس موجوداتی به نام Eternals یا جاودانگان را خلق کرده‌اند که برای محافظت از هستی در برابر The Deviants یا «منحرفان»، به جهان‌های مختلف سفر می‌کنند. فیلم Eternals داستان جاودانگانی است که به زمین آمده‌اند و اکنون پس از گذشت هزاران سال، هر کدام مسیر جداگانه‌ای را دنبال می‌کنند.

تلاش نویسندگان Eternal برای جمع کردن داستانی چند هزار ساله در نیم ساعت، باعث شده است تا فیلم Eternal شروعی بسیار خسته‌کننده داشته باشد. اساس داستان، پیدایش جهان توسط کیان‌هایی نامتناهی و تقابل ابدی خیر و شر، نه تنها موضوعی بسیار تکراری است، بلکه به شکلی سطحی نیز تعریف می‌شود و به شدت احمقانه جلوه می‌کند. اهمیت دادن به کاراکترهای تک‌بعدی و اغراق شده فیلم، مخصوصا در ربع ساعت آغازین، کار سختی است. البته داستان Eternals و مضمون آن، فضای این را داشته است تا به جنبه‌های اگزیستانسیالیستی ماهیت سماوی‌ها و رابطه جاودانگان و منحرفان با کره زمین و قهرمانانش بپردازد اما به دلایل مشخص، مارول تصمیم گرفته است تا داستان آن را تا جایی که می‌تواند، داستانی ساده و سطحی نگه دارد و جرأت پرداختن به داستانی حماسی که ذهن مخاطب را مشغول کند، نداشته است. در هر صورت نباید فراموش کرد که به واسطه فیلم‌های ابرقهرمانی، عمده مخاطبان سینمای روز، توان تحلیل موضوعاتی سنگین‌تر از ایستراگ‌های پوچ و بی‌معنی فیلم‌های کامیک بوکی را ندارند.

شاید برای شما جالب باشد

- نقد فیلم Mulholland Dr.

- رادیو لوکتو: تحلیل اپیزود پایانی سریال Dexter: New Blood

- موردانتظارترین سریال‌های سال ۲۰۲۲

پس از گذشت ۴۰ دقیقه ابتدایی فیلم که قرار بوده پیش زمینه‌ای برای گردهمایی دوباره جاودانگان باشد، فیلم Eternals جان می‌گیرد. در این میان، اضافه شدن کاراکترهای رنگارنگ و جذابی مانند کینگو و گیلگمش نیز باعث می‌شون تا جاودانگان را بتوان کمی به عنوان گروهی از ابرقهرمانان کمی جدی گرفت. کاراکترهای سرسی – با بازی جما چان (Gemma Chan) – و ایکاریس – با بازی ریچارد مدن (Richard Madden) – نه تنها کاراکترهای جذابی نیستند، بلکه جما چان به هیچ وجه بازیگر مناسبی برای چنین کاراکتری نیست و توان بازیگری لازم برای نقش آفرینی در برابر سایر بازیگران فیلم، مخصوصا ریچارد مدن و کیت هرینگنتون (Kit Harrington) را که قرار است زوج‌های عاطفی او باشند، ندارد. اضافه شدن گیلگمش – با بازی ما دونگ سئوک (Ma Dong-Seok) و رابطه او با ثنا – با بازی آنجلینا جولی (Angelina Jolie) – به داستان بی‌روح و خسته کننده فیلم، تنوعی می‌دهند و حتی می‌توان گفت رابطه این دو جذاب‌تر از داستان اصلی و مخصوصا دنبال کردن سرسی است. جذابیت کاراکترهای فرعی فیلم، مانند گیلگمش، ثنا، فاستوس – با بازی برایان تایری هنری (Brian Tyree Henry) – و درویگ – با بازی بری کوگن (Barry Keoghan) – در تضاد با کاراکتر خسته‌کننده‌ای مانند سرسی، ضربه شدیدی به پویایی روابط بین کاراکترها زده است. حتی کاراکتر ایکاریس نیز تا نیمه‌های فیلم، کاراکتر جذابی نیست و زمانی که نیت واقعی او برملا می‌شود، دیگر کار از کار گذشته است. همچنین، رابطه عاشقانه بین ایکاریس و سرسی، نقش اساسی در حل تنش بین ایکاریس و سایر جاودانگان دارد، اما به غیر از چند فلش بک و چند دیالوگ، رابطه این دو به درستی پرداخته نمی‌شود و چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرد. عدم تمرکز فیلمنامه روی چنین رابطه مهمی، در حالی که سکانس‌های اضافی زیادی در نیمه ابتدایی فیلم مشاهده می‌شوند، باعث شده‌اند تا تصمیم ایکاریس در انتهای فیلم نیز فاقد بار کافی برای تأثیرگذاری باشد.

علاوه بر ایکاریس، کرو، رهبر منحرفان که به تدریج هوشمند می‌شود، می‌توانست قطب منفی فوق‌العاده‌ای باشد که مخاطب را در جانب‌داری از دو قطب داستان دچار چالش کند. در معدود دیالوگ‌های کرو، به نظر می‌رسد که او و منحرفان، فراتر از موجوداتی وحشی هستند و رابطه پیچیده‌تری با سماوی‌ها دارند، اما فیلمنامه Eternals، بسیار کوته‌نگرانه، از چنین ظرفیتی برای خلق یک داستان چالش‌برانگیز و جذاب صرف‌نظر می‌کند و کرو در حد هیولایی بی‌رحم و بسیار قدرتمند که برای تثبیت مهارت‌های جاودانگان فدا می‌شود، باقی می‌ماند. پایان بندی فیلم نیز اگرچه اختتامیه مطلقی برای تلاش‌های جاودانگان در متوقف کردن تولد تیامات است، اما با وجود اینکه نوید حضور پررنگ جاودانگان و آریشم را در آینده می‌دهد، ناامیدکننده است و هیچ هیجانی را برای آینده MCU خلق نمی‌کند.

علاوه بر اینکه فیلمنامه Eternal، ملغمه‌ای از شخصیت‌پردازی نیمه کاره و روایتی شتاب‌زده است، بنیاد فیلم به عنوان یک اثر فانتزی فاقد خلاقیت کافی است که می‌توان این ایراد را ناشی از ریشه‌های کامیک بوکی فیلم دانست. جاودانگان، موجوداتی که میلیون‌ها سال عمر دارند و کهکشان‌های بی‌شماری را دیده‌اند، دقیقا مانند نژادهای مختلف بشر هستند. در واقع، نویسندگان فیلم این فرصت را داشته‌اند تا به جای اقتباسی کودکانه از یک کامیک بوک سطحی، اثری متفاوت و منحصربفرد خلق کنند و کاراکترهای خود را فراتر از محدودیت‌های انسانی طراحی کنند اما علاوه بر اینکه مشخص است رایان فرپو (Ryan Firpo) و کز فرپو (Kaz Firpo)، نویسندگان داستان فیلم، فاقد چنین خلاقیتی هستند، با ارجاع به چارچوب‌های از پیش تعیین شده‌ای که قطعا سران دیزنی را راضی نگه می‌دارند، فیلم Eternals را نیز در حد اقتباسی متوسط از کامیک بوکی بچگانه نگه داشته‌اند. حتی طراحی منحرفان نیز خلاقیتی ندارد و یادآور فیلم‌های علمی تخیلی دیگر است. عدم خلاقیت فیلم Eternals، اقتباسی از کامیک‌بوکی که ظاهرا قرار بوده غیر متعارف باشد، کنایه‌آمیز و کسل‌کننده است.

تأثیر دیزنی روی فیلم و انتظارات مشخصی که این کمپانی از فیلم‌هایش دارند که باعث شده‌اند تا فیلم‌های MCU، دچار یکنواختی شوند، بدترین تأثیر را روی کارگردان خوش ذوقی مانند کلویی ژائو گذاشته است. اگرچه فیلم Eternals دارای چند نمای فوق‌العاده است، مبارزه گیلگمش با کرو دیدنی است، طراحی لباس‌های جاودانگان جذاب است و موسیقی متن رامین جوادی از بهترین جوانب فیلم است، اما نه تنها تضاد فلسفه هنری کلویی ژائو با فیلمسازی صنعتی دیزنی آشکار است، بلکه به غیر از نماهای انگشت شماری، تقریبا هیچ اثری از دیدگاه متفاوت کلویی ژائو به چشم نمی‌خورد. فیلم Eternals را نمی‌توان فیلمی از کلویی ژائو خطاب کرد زیرا هر کارگردان دیگری نیز فیلمی تا همین حد خسته‌کننده اشباع از جلوه‌های ویژه ارائه می‌داد. 

فیلم Eternals، مانند سایر آثار MCU پس از Avengers: Endgame، اثری تجاری و فاقد بینش خاص و منحصربفردی است که آن را به اثری قابل احترام یا حتی سرگرم‌کننده تبدیل کند. با وجود تأثیرات مثبت بازیگرانی چون ما دونگ سئوک، کمیل نانجانی (Kumail Nanjiani)، هریش پاتل (Harish Patel)، بری کوگن، برایان تایری هنری و آنجلینا جولی، سکانس‌های مبارزه خوب در میانه فیلم و موسیقی متن عالی رامین جوادی، فیلم Eternals زیر بار فیلمنامه‌ای عاری از خلاقیت و ذکاوت، داستانی خسته‌کننده، کاراکترهای اصلی تک‌بعدی فاقد جذابیت، نقش‌آفرینی ضعیف و بی‌روح جما چان و ایده‌های هدررفته‌اش، دفن می‌شود. هرچند که برای مخاطبی که دنبال‌کننده MCU است، تماشای فیلم Eternals ضروری است، اما با قاطعیت می‌توان آن را یکی از ضعیف‌ترین فیلم‌های MCU خطاب کرد.